000 10918nam a22005057a 4500
007 ta
008 120918b2012 mp ||||| |||| 00| 0 mon d
082 0 4 _a951.7'928
_bХ 306
084 _a63.3(5Мон)
_bМ 692
245 1 0 _aМонгол хаад
_cЭрхэлсэн Дугарсүрэнгийн Гүн-Үйлс, Нямжавын Дугарсүрэн
_bТүүхийн шастир
246 1 8 _aMonggol khagad
246 1 8 _aМонггол хагад
260 _aУБ
_bТөрт ёс, хаадын сан
_c2011
300 _a13 боть
_c26 см
440 _aХүн гүрний хаад, Хамаг Монголын хаад
_v1
_z9789996260384
440 _aТэмүжин, Чингис хаан
_v2
_z9789996260391
440 _aӨгөөдэй хаан, Зүчи хаан, Цагаадай хаан
_vБоть 3
_z9789996260407
440 _aГүюг хаан, Мөнх хаан, Хубилай хаан
_vБоть 4
_z9789996260490
440 _aАригбөх хаан, Хайду хаан, Буянт хаан
_vБоть 5
_z9789996260508
440 _aБат хаан, Алтан ордны хаад
_vБоть 6
_z9789996260513
440 _aХөлөг хаан, Абага хаан, Текүдер хаан, Газан хаан, Аргун хаан
_vБоть 7
_z9789996260520
440 _aГейхату хаан, Байду, Өлзий Абу-Сеид хаад, Бага хаад, доголон Төмөр хаан,
_vБоть 8
_z9789996260537
440 _aШадбал гэгээн хаан, Тогоонтөмөр хаан, Тайсун хаан Тогтобуха, Эсэн тайш хаан, Махагүргис хаан, Молон хаан, Мандуул хаан, Батмөнх даян хаан
_vБоть 9
_z9789996260568
440 _aБарсболд хаан, Алтан хаан, Түмэн засагт хаан, Лигдэн хаан
_vБоть 10
_z9789996260575
440 _aГалдан бошигт хаан, Цэвээнравдан хаан, Галданцэрэн хаан, Даваач хаан
_vБоть 11
_z9789996260582
500 _aБоть 1. Энэ ботид Хүн /Хүннү/ гүрний гурван хаан Модун, Үжүли, Атиль нарын тухай, мөн Хамаг Монгол улсын оршиж байсан 1101-1206 оны үеийн хаадуудын тухай өгүүлнэ
500 _aБоть 2. Энэ боть бүхэлдээ Чингис хааны намтар цадигийг өгүүлжээ
500 _aБоть 3. Бүтээлийн тэргүүн бүлэгт: Монголын эзэнт гүрний хаан, Чингисийн гутгаар хүү Өгөдэйн намтар цадиг багтсан бөгөөд Дэд бүлэгт: Монголын эзэнт гүрний бүрэлдэхүүнд багтаж, Эрчис мөрнөөс Амударьяа мөрний адаг, Хорезм, Сырдарьяа мөрний адаг хүртэлх нутгийг эзэгнэн тогтнож асан Зүчийн Улсын эзэн, Чингисийн ахмад хүү Зүчийн намтар цадиг, Гутгаар бүлэгт: Монголын эзэнт гүрний бүрэлдэхүүнд багтаж асан Цагадайн Улсын анхны хаан, чингисийн хоёрдугаар хүү Цагадайн намтар цадигийг, тодруулбал Алтан улсын хийгээд Сартаул улсын эсрэг аян дайнд оролцож, албат иргэд, эзэмшил нутаг өвлөсөн тухай болон түүн лүгээ холбогдол бүхий үүх түүх, залгамжлагдынх нь талаар дэлгэрэнгүй өгүүлсэн болно.
500 _aБоть 4. Тэргүүн бүлэгт: Монголын эзэнт гүрний хаан Чингисийн гутгаар хүү Өгэдэйн ахмад хөвүүн Гүюгийн амьдрал тэмцэл, Дэд бүлэгт: Чингисийн отгон хүү Тулуйн ахмад хөвүүн, 1251 оны 7-р сард Хэрлэнгийн Хөдөө аралд болсон ихэс дээдсийн Их хурилдайгаар хаан өргөмжлөгдсөн Мөнхий намтар цадиг, Гутгаар бүлэгт: Чингисийн отгон хүү Тулуйн дөрөвдүгээр хүү Монголын Юан гүрнийг үндэслэгч Хубилайн намтар цадигийг өгүүлсэн болно.
500 _aБоть 5. Тэргүүн бүлэгт. Чингисийн бага хүү Тулуйн хөвүүн Аригбөхийн амьдрал тэмцлийн талаар, Дэд бүлэгт. Монглын эзэнт гүрний улс төрийн төвийг Хятадад шилжүүлсэн Хубилайг эсэргүүцсэн Өгөдэйн ач хүү Хайдугийн амьдрал тэмцлийн талаар, Гутгаар бүлэгт. Хубилайн дараах үеийн Юан улсын дөрөвдүгээр хаан, Төмөр хааны ах Дармалбалын дэд хөвүүн, Хонгирад овгийн Дахи хатнаас гарсан Буянт хэмээх Аюурбарбад хааны амьдрал, үйл ажиллагааг түүхчилэн дэлгэрэнгүй үзүүлжээ.
500 _aБоть 6. Тэргүүн бүлэгт. Монголын эзэнт гүрний хаан, чингисийн ууга хүү Зүчийн хоёрдугаар хвөүүн Батын намтар цадиг, Дэд бүлэгт. Бат хаан тэргүүтэй ихэс ноёдын баруун замд хийсэн их аян дайны драа Ижил мөрний адагт нутагжиш, 1243 оны үеэс эхлэн "Алтан Ордны Улс" хэмээн нэрлэн захиргаандаа оруулсан газар орноо эрхшээн засагласан монгол хаадын түүхийг толилуулсан болно. Эрчис мөрнөөс Днепр хүртэлх нутгийг эзлэн, Хорезм, Сырдаръяа мөрний доод урсгал, Ижил мөрний Булгар, Кипчакийн тал, Крым, Умард Кавказ зэрэг газрыг эрхшээн суусан хаадын түүх эл бүлэгт дэлгэрэнгүй багтжээ.
500 _aБоть 7. Энэхүү бүтээл нь "Ил хаад" хэмээх нэгэн агуулгатай хийгээд "Ираны Ил Хаад" хэмээн нэрлэгддэг Монгл удмын хаадын тухай, тэдний амьдрал тэмцэл, үзэл баримтлал, явуулж байсан бодлого зэргийг дэлгэрэнгүй өгүүлсэн болно.
500 _aБоть 8. "Гейхату Хаан", "Байду, Өлзийт, Абу-Сеид хаад", "Бага хаад", "доголон Төмөр" хэмээх дөрвөн бүлэгтэй, Эхний гурван бүлэгт "Ираны Ил хаад" хэмээн нэрлэгддэг монгол удмын зарим хаадын тухай, дөтгөөр бүлэгт Монголын Ил хаадын араас нэхэн гарч ирсэн, хэдэн арван улс үндэстний г нэгтгэж, бүхэл бүтэн бүс нутгийг эрхшээсэн их эзэнт гүрнийг байгуулж эзэгнэсэн атлаа өөрийгөө хэзээ ч хаан хэмээн өргөжмлөөгүй, алтан ургийн биш боловч удам судраараа монгол хүн болох доголон Төмөрийн намтар цадигийг түүхчлэн өгүүлжээ.
500 _aБоть 9. Цувралын эл боть 7 бүлэгтэй. Их Юан гүрнийг үүсгэн байгуулагч Хубилай хаан 1294 онд таалал болоход түүний хөвгүүн Чингисийн гутгаар хөвгүүн Төмөр хаан суурийг эзэлсэн билээ. Төмөр хааныг тэнгэр болсны дараа Чингимийн хүү Дармабалын их хөвүүн Хайсан 1308 онд Юан гүрний гурав дахь хаан болсон. Хайсан хаан тэнгэр болж Дармалбаын хүү Аюурбарбад 1312 онд Юан гүрний дөрөв дэх хаан болсон. Дэд бүлэгт. Чингисийн алтан ургийн Хүслэн хааны солонгос хатнаас төрсөн, Юан гүрний сүүлчийн их хаан Тогоонтөмөрийн амьдралын түүх дэлгэнэ. 15-р зууны үед дотоод, гадаад хүчин зүйлсээс шалтгаалан Монгол улсын дотоод нэгдэл суларч бутралын байдалтай болсон юм. Тэр үед хятад орныг олон арван жил ноёрхож асан Монголын эрх баригчид Хятадын эсэргүүцэгч хүчинд цохигдон ухарч, Юан гүрний зах хязгаар болж байсан Монгол нутгатаа эгэн ирсэн ч хятадад ноёрхлоо дахин сэргээхийг хичээж байсан билээ.
500 _aБоть 10. Эзэнт гүрэн мөхсөний дараагаар эхлээд, 320 гаруй жил үргэлжилсэн улс төрийн бутралын үед монголын төр дотоодын зрөчил тэмцэлдээ идэгдэн, Зүүн, Баруун монгол хэмээн хуваагдаж, төрийн нэгдмэл байдлаа алдан ойр зуураа нийлж, салж байсан цаг үеийг харуулна.
500 _aБоть 11. 17-р зууны эхэн үеийн монголын эзэнт гүрэн баруун зүүн гэж хуваагдсаны дараа зүүн гарын хаанаар өргөмжлөгдсөн Галдан бошигт, Цэвээнравдан, Галданцэрэн, Даваач хаадын үйл амьдрал намтар, улс төрийн тэмцэл зэргийг түүхчлэн оруулсан болно.
505 0 _aБ. 3. Өгөөдүй хаан -- Б.4. Гүюг хаан --
650 0 _aХаад
_y13-р зуун
_y14-р зуун
_zМонгол улс
650 _aМонголын түүх
651 0 _aМонгол улс
_vтүүх
653 _aМонголын эзэнт гүрний хаад
700 1 _aГүн-Үйлс, Дугарсүрэнгийн
700 1 _aДугарсүрэн, Нямжавын
942 _2ББК
_cBK
999 _c24249
_d24249